Crisis en catastrofe: de Nederlandse omgang met rampen in de lange negentiende eeuw

Het historische onderzoek naar rampen en rampverwerking heeft de laatste jaren een hoge vlucht genomen. Door de dreiging van klimaatrampen en pandemieën groeit het besef dat rampen een grote en vaak blijvende invloed hebben op de ontwikkeling van lokale en nationale gemeenschappen.

In de periode 1750-1940 deden zich ook tal van rampen voor die de Nederlandse samenleving raakten. Denk bijvoorbeeld aan de Leidse buskruitramp van 1807, de verschillende cholera-uitbraken en de grootschalige overstromingen in het rivierengebied. Ook in de koloniën waren rampen als vulkaanuitbarstingen en watersnoden terugkerende fenomenen. En dan waren er nog grote internationale rampen zoals de aardbeving in Lissabon van 1755, de ondergang van de Titanic in 1912 en de Spaanse Griep in 1918.

Invloed op geloof, solidariteit en liefdadigheid

'Crisis en catastrofe: de Nederlandse omgang met rampen in de lange negentiende eeuw' gaat dieper in op de invloed van deze catastrofes op het geloof in God, solidariteit en liefdadigheid, en lokale en nationale identiteitsvorming. Rampen hebben de kracht om gemeenschappen dichter bij elkaar te brengen en nieuwe vormen van solidariteit en liefdadigheid te stimuleren. Deze invloed wordt onderzocht en geanalyseerd om een vollediger begrip te krijgen van de impact van rampen op de Nederlandse samenleving.

Culturele representatie in literatuur, schilderijen en gedenkboeken

Naast de sociale en identiteitsvormende aspecten, richt dit onderzoek zich ook op de culturele representatie van rampen in literatuur, schilderijen en gedenkboeken. Hoe zijn rampen verbeeld en herinnerd in kunstwerken en literaire werken uit de negentiende eeuw? Welke symbolen en motieven worden gebruikt om de impact van rampen op de menselijke ervaring vast te leggen? Dit onderzoek werpt een nieuw licht op de relatie tussen rampen en cultuur, en geeft inzicht in de manier waarop de Nederlandse samenleving omging met en betekenis gaf aan catastrofes.

Professor Lotte Jensen, hoogleraar Nederlandse literatuur- en cultuurgeschiedenis aan de Radboud Universiteit Nijmegen, leidt dit onderzoeksproject over de verwerking van rampen in Nederland door de eeuwen heen. Met haar expertise en ervaring heeft ze al verschillende publicaties op haar naam staan die dieper ingaan op de Nederlandse geschiedenis en identiteit. Dit nieuwe project belooft een fascinerende en veelomvattende studie te worden naar de Nederlandse omgang met rampen in de lange negentiende eeuw.