Terugkijken op ons koloniale verleden: een veelzijdige en ethische benadering

Onze naoorlogse dekolonisatie gaf ons land een treurige geschiedenis die lange tijd in het nationale bewustzijn werd verdrongen. Hoewel er in de jaren '60 kort werd stilgestaan bij de oorlogsmisdaden begaan tijdens de politionele acties in Indonesië, werden deze door de overheid afgedaan als incidentele excessen. Echter, de laatste tijd dringt het koloniale verleden en de dekolonisatie onweerstaanbaar op, met een sterke neiging om hier negatief op te reageren.

Het boek dat we hier presenteren werpt een veelzijdige blik op dit koloniale verleden en weegt de negatieve reacties op hun ethische gehalte. Daarbij wordt het Nederlandse kolonialisme en de bijbehorende dekolonisatieproblematiek besproken binnen het brede historische kader van het Europese koloniale verleden. Vergeleken met andere koloniale mogendheden valt Nederland op door zijn gebrek aan evenwichtige oordeelsvorming over ons eigen koloniale verleden.

Van geschiedfilosofie tot ethisch-juridische toetsing

Het boek begint met een algemene geschiedfilosofische inleiding waarin gesteld wordt dat alle koloniale mogendheden, dus ook Nederland, een racistisch verleden met zich meedragen volgens hedendaagse maatstaven. Daarna volgen rechtsfilosofische en volkenrechtelijke beoordelingen over het kolonialisme, en de overgang van Europees koloniaal volkenrecht naar democratiserend volkenrecht.

Twee professionele historici bieden hun verschillende perspectieven en evaluaties van dat verleden, terwijl het ethisch-juridisch kader wordt gebruikt om eigentijdse normen niet klakkeloos toe te passen op het koloniale verleden. Daarnaast wordt speciale aandacht besteed aan het Belgische koloniale verleden in Afrika en hoe onze zuiderburen dit evalueren. Tot slot wordt er teruggekeken op het Europese koloniale verleden in Afrika als geheel. Hoewel het Europese schuldgevoel overduidelijk aanwezig is, concludeert het boek dat dit Afrika niet verder helpt.

Kortom, dit boek biedt een diepgaande en gevarieerde kijk op ons koloniale verleden, waarbij ethische overwegingen en historische context centraal staan. Het daagt uit om ons koloniale verleden in perspectief te plaatsen en te evalueren, met als doel begrip en reflectie.