Gelderland in de Eerste Wereldoorlog: Een Provincie in Turbulentie

Gelderland, tijdens de Eerste Wereldoorlog, was verre van een oase van rust. Het begon met de mobilisatie, waar de vele garnizoensplaatsen in de provincie mee te maken kregen. Duizenden militairen stroomden toe, waardoor tegelijkertijd duizenden arbeidsplaatsen onbemand achterbleven.

Naast de mobilisatie zorgden de benoemingen tot legergeestelijke voor ontregeling in het kerkelijk leven. De gevolgen van de oorlog reikten echter verder dan de Nederlandse grenzen. Gelderland werd overspoeld met Belgische vluchtelingen, waarvan velen een toevluchtsoord vonden op de Gelderse heide in vluchtoorden. En alsof dat nog niet genoeg was, werden ook duizenden geïnterneerde Belgische militairen gehuisvest in kampen op de Veluwe.

Grensbewakers en Smokkelaars: Een Strijd in de Schaduwen

Terwijl de provincie te maken had met de veranderingen die de oorlog met zich meebracht, hadden grensbewakers hun handen vol aan smokkelaars die profiteerden van de chaotische situatie. Deze strijd in de schaduwen voegde een extra dimensie toe aan de algehele dynamiek van Gelderland tijdens de Eerste Wereldoorlog.

Frederik van Eeden: Auteur en Zenuwarts in Oorlogstijd

Een opmerkelijke figuur in dit historische verhaal is de beroemde auteur en zenuwarts Frederik van Eeden. Hij logeert een tijdje bij zijn neef, kapitein Van Warmelo, in Ede. Hier houdt hij zich bezig met zijn indrukken over de oorlog en de mobilisatie, die hij noteert in (open) brieven en zijn dagboek. De persoonlijke reflecties van Van Eeden werpen een uniek licht op deze periode vol onrust.

Harskamp: Onrust en Rellen aan het Einde van de Oorlog

Aan het einde van de Eerste Wereldoorlog slaat de vlam in de pan in Harskamp. Militairen worden onrustig en er breken ernstige rellen uit. De vraag rijst: is dit een voorbode van revolutie in Nederland? Het tumult in Harskamp laat zien dat Gelderland, gedurende de gehele oorlog, verre van een rustige provincie was.