De complexe rol van Anton Mussert tijdens de bezettingstijd

Tijdens de bezettingstijd in Nederland stond NSB-leider Anton Mussert regelmatig in conflict met zowel de SS als de hoogste bevelhebber, Heinrich Himmler. Terwijl de SS een volledige annexatie van Nederland wilde, streefde Mussert naar de positie van "minister-president" van een min of meer onafhankelijk Nederland. Zijn visie omvatte zelfs een droom van een verenigd Nederland en Vlaanderen onder zijn leiderschap.

Een onverwachte bevinding in Berlijn

In Berlijn stuitte de auteur van dit boek op een intrigerend document waarin Himmler persoonlijk bevel gaf om NSB'ers die politieke activiteiten in Vlaanderen ontplooiden, terug te sturen naar Nederland. Dit bracht een interessante dynamiek teweeg, want terwijl Himmler en de SS een harde aanpak van de protesten van de kerken nastreefden, verdedigde Mussert juist de godsdienstvrijheid. Zo voerde hij zelfs een gesprek met Hitler in 1943 om deze zaak te bepleiten, tot grote ongenoegen van Himmler.

Een beperkte redding van Joden en duistere kanten

Hoewel Mussert een beperkt aantal Joden wist te redden, blijft zijn rol tijdens de bezettingstijd uiterst bedenkelijk. Zo eiste hij in een gesprek met Himmler een deel van het Joodse vermogen op en stelde hij NSB'ers beschikbaar voor het oostfront, waar ze binnen de gelederen van de SS vochten. In veel gevallen gaf hij uiteindelijk toch toe aan de eisen van de SS, waardoor zijn positie nog dubieuzer werd.

Een actuele vergelijking: Mussert en Geert Wilders

Het boek eindigt met een intrigerende vraag over de vergelijking tussen Mussert en de hedendaagse politicus Geert Wilders. Door de complexe en controversiële rol van Mussert tijdens de bezettingstijd te belichten, biedt de auteur stof tot nadenken over de parallellen en verschillen tussen deze twee figuren in de Nederlandse politiek.