De evolutie van overheidsrol in het Nederlandse economische leven

De vraag naar de rol van de overheid in het economische leven en de mate van politiek ingrijpen in het bedrijfsleven is gedurende de twintigste eeuw verschillend beantwoord. Van een volledig laissez-faire beleid tot overheidscoördinatie in de vorm van nationalisatie, actieve loonpolitiek en het stimuleren van kartels. Nederland is een interessant land in dit opzicht, waar aanvankelijk een strikt liberaal beleid werd gevoerd. Na 1900 werd echter ingezien dat grotere bestaanszekerheid voor kwetsbare groepen vroeg om overheidsingrijpen. De Eerste Wereldoorlog en de depressie van de jaren dertig dwongen de overheid tot een meer activistisch economisch beleid. De Duitse bezetting zorgde uiteindelijk voor een strak geleide orde, waarin veel maatregelen werden gehandhaafd na 1945. Nederland ontwikkelde hierdoor een unieke variant van een gecoördineerde economie, met geleide loonpolitiek en overleg tussen overheid, werkgevers en werknemers.

Analyse van omslagen en de rol van het Ministerie van Economische Zaken

In het boek "Een voortdurend experiment" analyseren Jan Peet en Erik Nijhof de verschuivingen in het economische beleid en de rol die sociale partners speelden in dit proces. Hierbij wordt er speciale aandacht besteed aan het Ministerie van Economische Zaken. Het boek belicht de complexe historie van Nederland's economische ontwikkeling, waarin polarisatie en economische tegenspoed de harmonie tussen de sociale partners in de jaren zestig en zeventig verstoorden. Gelukkig slaagden zij er in de jaren tachtig in om een nieuwe vorm van overleg en coördinatie samen met de overheid te ontwikkelen.

Deel zes van de reeks Bedrijfsleven in Nederland in de Twintigste Eeuw (BINT)

"Een voortdurend experiment" is het zesde deel van de reeks Bedrijfsleven in Nederland in de Twintigste Eeuw (BINT). Deze grootschalige samenwerking tussen diverse disciplines van vooraanstaande universiteiten en onderzoeksinstituten belicht de geschiedenis van het Nederlandse bedrijfsleven gedurende de twintigste eeuw in zeven thema's. Ondernemerschap, internationalisering, concentratie en concurrentie, menselijk kapitaal en sociaal ondernemersbeleid, innovatie en kennisinfrastructuur, bedrijfsleven en overheid, en financiering en corporate governance komen allemaal aan bod in deze uitgebreide reeks.