Het generatieprobleem: Een gedifferentieerd perspectief op generaties

Het begrip 'generaties' is een waardevol concept geworden om maatschappelijke verschijnselen te begrijpen. Echter, bij nadere inspectie blijkt dat het vaak losjes wordt gehanteerd in ons dagelijks taalgebruik. Generaties kunnen tegenover elkaar staan, jongere generaties hebben de kracht om de maatschappij te vernieuwen, en we ervaren soms een generatiekloof in onze families. Socioloog Karl Mannheim zag echter de verwarring die ontstond door deze losse interpretatie van het begrip en pakte dit probleem aan in zijn essay 'Das Problem der Generationen' (1927-'28). Hij ontwikkelde een nauwkeurig en gedifferentieerd begrip van generaties.

Generaties en culturele invloeden

Mannheim benadrukte dat alleen het geboren zijn in dezelfde tijd niet voldoende is om als generatie te worden beschouwd. Het is pas wanneer jongeren ook dezelfde culturele invloeden ondergaan, dat de ontwikkeling tot een maatschappelijk actieve 'generatie-eenheid' werkelijkheid kan worden. Dit impliceert dat bestaande culturele vormen ontworteld moeten worden door versnelde maatschappelijke ontwikkelingen, zodat jongeren een eigen rol kunnen spelen op het maatschappelijke toneel.

Een inspirerend gedachtegoed

Mannheim's concept van generaties heeft door de jaren heen vele auteurs en onderzoekers in zowel de geschiedkunde als de sociale wetenschappen geïnspireerd. Met de eerste Nederlandse vertaling van zijn werk, verzorgd door Hans Driessen, kunnen generaties nu uit eerste hand kennis nemen van dit rijke gedachtegoed. Karl Mannheim, een Hongaars-Duitse socioloog en grondlegger van de kennissociologie, voltooide oorspronkelijk zijn werk 'Het generatieprobleem' in 1928.

Over de vertaler

Hans Driessen is een gerenommeerd vertaler van Duitse filosofie. Naast Nietzsche, Sloterdijk en Schopenhauer, heeft hij ook een nieuwe vertaling van Thomas Mann's 'De Toverberg' op zijn naam staan. Voor uitgeverij Vantilt heeft hij 'Wetenschap als beroep' en 'Politiek als beroep' van Max Weber vertaald.