Een vernieuwde kijk op ethiek binnen zorg, welzijn en educatie

Bij het woord 'ethiek' worden meestal niet direct gedacht aan identiteit, karakter en levensverhalen, of aan de persoonlijke eigenschappen die nodig zijn om met levenscrises om te gaan. Toch zijn dit juist de onderwerpen waar de ethiek zich van oudsher mee bezighoudt, en waar praktijkwerkers in zorg, welzijn en educatie dagelijks mee te maken hebben.

Privé- versus professionele ethiek

Vaak worden deze thema's, zelfs door filosofen en ethici, gezien als persoonlijke overtuigingen die tot de privésfeer behoren. Maar professionele praktijkwerkers staan regelmatig voor de uitdaging hoe ze moeten omgaan met levensvragen van hun patiënten of cliënten, vooral wanneer traditionele levensbeschouwelijke kaders niet langer voldoen. En dit speelt zich steeds meer af binnen de context van concurrentie en marktwerking in instellingen en organisaties.

Een gedeeld ethisch referentiekader

In zijn boek 'Bestaansethiek' laat Victor van den Bersselaar zien dat er in de postmoderne tijd ruimte is voor een gedeeld ethisch referentiekader. Hij baseert zich hierbij op drie bronnen: de filosofie van de levenskunst, de feministische filosofie van de zorg en de hermeneutische filosofie van het zelf en de ander. Dit referentiekader kan dienen als een waardevolle bagage voor praktijkwerkers, zowel om ethische aspecten van vragen van cliënten en doelgroepen aan te pakken, als om de mogelijkheden en beperkingen van de instellingen en organisaties waarin zij werken te begrijpen. Hiermee wordt het begrip normatieve professionalisering verder ingevuld.

Met 'Bestaansethiek' biedt Victor van den Bersselaar een nieuwe visie op ethiek binnen zorg, welzijn en educatie. Hij laat zien dat ethiek geen exclusief domein is van persoonlijke overtuigingen, maar juist een instrument kan zijn voor professionele praktijkwerkers om met complexe levensvragen om te gaan en binnen de hedendaagse context van instellingen en organisaties te functioneren. Dit boek biedt niet alleen theoretische inzichten, maar ook praktische handvatten voor ethische dilemma's in de dagelijkse praktijk.