Wel en onwel. Het lichaam in de negentiende eeuw

Het menselijk lichaam heeft altijd een fascinerende geschiedenis gehad. In dit themanummer wordt aangetoond hoe de aandacht voor het lichaam de (cultuur)geschiedenis van de negentiende eeuw heeft verrijkt. De artikelen in dit nummer komen voort uit het baanbrekende congres 'Wel en onwel. Het lichaam in de negentiende eeuw', georganiseerd door de Werkgroep De Negentiende Eeuw op 12 december 2014.

De bijdragen van verschillende auteurs werpen een nieuw licht op het onderwerp vanuit diverse benaderingen en thema's, waaronder kunst, literatuur, wetenschap, populaire cultuur, ziekte, sport, homoseksualiteit, criminaliteit en slavernij. Ze laten zien hoe het lichaam in de negentiende eeuw zowel verbeeld als beleefd werd.

Het lichaam werd vaak ervaren als een ongemakkelijk en verontrustend object, dat meer ongemak dan vreugde met zich meebracht. De artikelen in dit themanummer werpen een kritische blik op deze negentiende-eeuwse perceptie van het lichaam.

Inhoud

Dit themanummer bevat een intrigerende verzameling artikelen die elk een uniek perspectief bieden op het lichaam in de negentiende eeuw:

• Wel en onwel. Het lichaam in de negentiende eeuw. Inleiding - Wessel Krul
• Een weerbaar Volk. C.M.J. Muller Massis, het lichaam en de sport aan het eind van de negentiende eeuw - Jelle Zondag
• Off the record. Een vroeg vrouwelijk naakt van Franse makelij op een Nederlandse tentoonstelling: Marie-Louise Lefèvre-Deumiers Diana in Den Haag in 1866 - Marjan Sterckx
• 'Papa is weder ongesteld'. Ziektebeleving in negentiende-eeuwse egodocumenten - Leonieke Vermeer
• Nederlandse literaire verbeelding van oosterse homoseksualiteit in relatie tot het westerse wetenschappelijke discours - Mary Kemperink
• Menstruatie voor het gerecht. Het vrouwelijke lichaam, brandstichting en de forensische geneeskunde in de negentiende eeuw - Willemin Ruberg
• Van panoramisch naar preventief. Populariserende anatomische musea in de Lage Landen (1850-1880) - Tinne Claes / Veronique Deblon
• Het slaafgemaakte lichaam. Paradox van het Surinaams apartheidssysteem in de negentiende eeuw - Alex van Stipriaan
• Boekzaal Signalement

Met deze bijdragen wordt een nieuw inzicht gegeven in de complexiteit en dynamiek van het lichaam in de negentiende eeuw. Dit themanummer is een absolute must-read voor iedereen die geïnteresseerd is in de geschiedenis en culturele aspecten van het menselijk lichaam.