Corpus Iuris Civilis: Een Monumentaal Wetboek dat het Recht en de Samenleving Gevormd Heeft

Al sinds de late Middeleeuwen heeft geen enkel boek, behalve de Bijbel, zoveel invloed gehad op het recht en de samenleving als het Corpus Iuris Civilis. Deze wetgeving, afkomstig van keizer Justinianus van het Oost-Romeinse Rijk (527-565),heeft eeuwenlang een allesoverheersende impact gehad op het Europese rechtssysteem in al zijn facetten: van rechtspraak, tot het vormen van bestuursnormen en de structuur van civielrechtelijke wetgevingen uit de 18e en 19e eeuw.

De Kracht van de Codex Justinianus

Op 29 december 534 trad de herziene versie van de Codex Justinianus, als derde onderdeel van de Justiniaanse codificatie, in werking. De Codex Justinianus is een selectie van verordeningen uit de periode van Hadrianus tot Justinianus, die in versneden vorm zijn opgenomen in dit nieuwe wetboek. Het wetboek was voornamelijk gericht op de rechtspraktijk en een efficiënter verloop van processen.

Een Aan de Tijd Aangepast Wetboek

Om te voldoen aan de eisen van de tijd werden oude teksten van redactionele aanpassingen voorzien en werden fragmenten uit oorspronkelijk zelfstandige verordeningen gecombineerd. Deze aanpassingen resulteerden in een wetboek dat tegemoetkwam aan de behoeften van de samenleving. Sinds het einde van de 11e eeuw heeft de Codex Justinianus, samen met andere wetboeken, de basis gelegd voor de receptie van het Romeinse recht en de vorming van rechtssystemen in Europa.

Corpus Iuris Civilis in het Nederlands

In een jarenlang project is het Corpus Iuris Civilis vertaald en uitgegeven in een kolommeneditie, waarin de Latijnse en Nederlandse tekst naast elkaar zijn geplaatst. Dit zevende deel van de vertaling is bedoeld voor juristen, historici, classici, theologen en iedereen die geïnteresseerd is in de antieke grondslagen van ons recht en onze samenleving. Het beoogt een dieper begrip te creëren van de unificatie van het recht in Europa door inzicht te bieden in de rechtseenheid uit het recente verleden, gebaseerd op het Romeinse recht. Bovendien dient het als een barrière tegen het verbleken van het besef van de betekenis van de Justiniaanse codificatie als fundament onder de rechtscultuur in vrijwel alle landen in het Avondland.