Geschiedenis en betekenis van het woord 'onrechtmatig'

Achter het woord 'onrechtmatig' gaan tientallen jaren van strijd en discussie schuil. In het verleden werd er fel gedebatteerd over de ware betekenis van dit woord, met name in artikel 6:162 BW. De vraag was of iemand aansprakelijk kon worden gesteld voor schade die het gevolg was van onzorgvuldig gedrag, zonder dat er sprake was van overtreding van een specifieke wet of inbreuk op een subjectief recht. Uiteindelijk heeft de Hoge Raad hierover een uitspraak gedaan en bepaald dat ook onzorgvuldig toegebrachte schade tot aansprakelijkheid kan leiden. Hoewel dit nu vanzelfsprekend lijkt, is het belangrijk om de historische achtergrond van dit begrip te begrijpen en de verschillende interpretaties die eraan ten grondslag lagen.

Ontdekken van de historische wortels

Dit cahier legt de historische wortels bloot van de bepalingen die vóór de invoering van het nieuwe BW de onrechtmatige daad regelden, met name de artikelen 1401 en 1402 oud BW. Door het bestuderen van deze wortels krijgt men inzicht in de evolutie van het begrip 'onrechtmatig' en de juridische context waarin het zijn betekenis heeft verkregen. Dit helpt juristen om beter te werken met woorden en argumenten te vinden die aantonen dat een woord ook anders geïnterpreteerd kan worden.

De ruime opvatting van 'onrechtmatig'

Een ander cahier behandelt de strijd om de ruime opvatting van het begrip 'onrechtmatig' die ontstond aan het einde van de negentiende eeuw. Hier wordt in detail ingegaan op het geval van de Zutphense juffrouw en de ontrouwe bediende van Lindenbaum. Dit biedt waardevolle inzichten in hoe de interpretatie van 'onrechtmatig' door de jaren heen is veranderd en hoe dit heeft bijgedragen aan de huidige juridische definitie en toepassing ervan.

Nijmegen (Ars Aequi) 1995