Ferdinand Bordewijk: Een literaire seismograaf van de twintigste eeuw

Ferdinand Bordewijk (1884-1965) wordt beschouwd als een van de grootste prozaschrijvers van de moderne Nederlandse literatuur. Hoewel zijn romans Bint en Karakter veel aandacht hebben gekregen in de literatuurkritiek, blijkt het vaak ten onrechte dat zijn positie in de letterkunde voornamelijk te danken is aan enkele vooroorlogse werken. Het is tijd om de schijnwerpers te richten op de minder bekende hoogtepunten uit Bordewijks oeuvre.

Verborgen juweeltjes: Knorrende beesten, Studiën in volksstructuur en De doopvont

Het bekoorlijk vernis van de rede duikt in drie onderschatte werken van Bordewijk: de korte expressionistische roman Knorrende beesten uit 1933, de surrealistische verhalenbundel Studiën in volksstructuur uit 1951 en de monumentale 'realistische' roman De doopvont uit 1952. Deze werken hebben tot nu toe onvoldoende aandacht gekregen, terwijl ze een waardevolle bijdrage leveren aan het oeuvre van de auteur.

Bordewijk als literaire seismograaf

Als geen andere Nederlandse auteur heeft Bordewijk een scherp oog gehad voor maatschappelijke processen die de twintigste eeuw ingrijpend hebben gevormd. Zijn boeken documenteren en reflecteren op de mechanisering van de samenleving, de veranderingen in de sociale stratificatie en de nasleep van de Tweede Wereldoorlog in een tijd van wederopbouw. Het werk van Bordewijk is daarom van onschatbare waarde voor het begrijpen van deze historische verschijnselen.

Een diepgaande analyse

Het bekoorlijk vernis van de rede biedt niet alleen een tekstgerichte analyse van Bordewijks fictie, maar gaat ook dieper in op zijn literatuuropvatting, de literair-historische context en de filosofische, sociologische en cultuurhistorische achtergrond. Deze brede benadering zorgt ervoor dat de lezer een diepgaand inzicht krijgt in het werk van deze belangrijke schrijver en zijn impact op de Nederlandse literatuur.