In deze bundel wordt het leven en werk van Abraham Kuyper in dejaren 1848-1874 beschreven. Het complete gedachtengoed van deze tijdgenoot van Allard Pierson, Busken Huet en Multatuli was toen al in de kiem aanwezig. In 1860 ontwierp Kuypereen kerkmodel waarin niet het instituut centraal staat, maar het organisme van door de Geest geleide gelovigen. Kuypers ideale kerk is sociaal, democratisch en financieel onafhankelijk van de staat. Vrouwelijke lidmaten hebben zowel actief als passief kiesrecht. Naarmate deze kerk beter functioneert in de samenleving kan de rol van de staat als behoeder van de humaniteit minder worden. Na zijn wending tot de orthodoxie bemoeide Kuyper, die aanvankelijk alleen bekend was vanwege zijn internationaal erkende kerkhistorisch pionierswerk, zich als predikant steeds meer met de gang van zaken in de Nederlandse Hervormde Kerk, de beginnende schoolstrijd, de journalistiek en de politiek. In 1873 ontdekte hij het internationale Calvinisme als bron van inspiratie. Het jaar daarop werd hij lid van de Tweede Kamer.
vreemd bleef? Behoef ik u nog wel te zeggen, dat toen de prijs gewonnen was, zelfs mijn eigengerechtig hart een deel der eere en der dankzegging aan een andere macht dan die van mijn eigen geest wijdde? En begrijpt ge dan niet, hoe een jaar onder z lke indrukken uitsluitend aan bestudeering van het "Kerkelijk Vraagstuk" besteed, voor goed een plooi aan mijn geest moest geven, die bleef, ook toen de Groninger prijsvraag lang vergeten was.