Het Handboek justitiepastoraat gaat over de context, taakopvattingen en werkpraktijk van het protestants en rooms-katholiek justitiepastoraat. Het laat de samenhang zien van het totale pakket aan werkzaamheden. Daarnaast biedt het ook theologische funderingen die in de huidige sociaal-culturele omgeving meer dan voorheen noodzakelijk zijn geworden. Aan het Handboek
justitiepastoraat is de ambitie verbonden dat het tevens een richting zal wijzen waarin het justitiepastoraat zich in de komende jaren zal ontwikkelen. Die richting is te typeren als een oriëntatie op 'herstelgericht pastoraat'. Dit begrip biedt het overkoepelende perspectief van het Handboek en komt in vele bijdragen aan de orde, telkens vanuit een andere gezichtshoek.

Het doel van het Handboek justitiepastoraat is drieërlei. Het beoogt allereerst een nieuwe impuls te geven aan de deskundigheidsbevordering binnen het werkveld van het justitiepastoraat door reflectie op de context, uitgangspunten en praktijken te stimuleren. Ten tweede wordt met dit boek beoogd lezers uit de omgeving van het justitiepastoraat inzicht te verschaffen in achtergronden, inhoud en werkwijzen van het protestants en rooms-katholiek justitiepastoraat. Maar het belangrijkste en overkoepelende doel van dit boek is bij te dragen, ook in heel praktische zin, aan de kwaliteit van de pastorale zorg voor gedetineerden. Want om hen, de ingeslotenen in inrichtingen van Justitie, draait heel de justitiepastorale zorg en dus ook alle kwaliteitszorg.


Inhoudsopgave

Voorwoord

1. Justitiepastoraat te midden van maatschappelijke en religieuze ontwikkelingen – een inleiding op het Handboek
Fred van Iersel, Jan Eerbeek & Rein Bijkerk

Pastorale omgeving

2. De gewonde gemeenschap. Over barmhartigheid en gevangenschap
Theo de Wit

3. Kwantitatieve ontwikkelingen in criminaliteit en de strafrechtsketen, 1995-2006
Wieger van der Heide & Sunil Choenni

4. Perspectief op beleid
Mark van Koppen

5. Positie en werkwijze van het justitiepastoraat in de inrichtingen
Jan Eerbeek

6. Perspectieven van vloeibaar ritueel. Het actuele ritueel-liturgische milieu gepeild
Paul Post

7. Pastoraat en psychopathologie: "Jezus keek hem liefdevol aan"
Jan Bodisco Massink

8. Het religieus profiel van gedetineerden, met het oog op herstelgericht pastoraat.
Leo Spruit

Pastorale uitgangspunten

9. Theologische kernthema's
Jan Eerbeek & Fred van Iersel

10. De justitiepastor vanuit pastoraaltheologisch perspectief
Fred van Iersel & Jan Eerbeek

11. Justitiepastoraat en herstel. Een positiebepaling
Anne-Mie Jonckheere

12. De verborgen kracht van schuldverwerking. Een Bijbels-theologische fundering van herstelgericht pastoraat
Henri Veldhuis

13. Pastorale doelen: wat beoogt de justitiepastor?
Tjeu van Knippenberg

Pastorale taakuitoefening

14. Herstelgericht pastoraat en diaconie, vrijwilligerswerk en oriëntatie op nazorg.
Wim Timmer

15. Liturgisch pastoraat. De justitiepastor als voorganger
Theo van Dun

16. Individueel pastoraat
Ben Rijpkema & Marja Terlouw-Sterk

17. Pastoraal groepswerk
Christiaan Donner & Ryan van Eijk

18. Schriftgebruik en exegese in het justitiepastoraat
Renilde van Wieringen & Folly Hemrica

19. Crisispastoraat
Fred van Iersel

20. Internationaal perspectief
Gerard Loman & Hittjo Hummelen

Verdieping

21. De noodzaak van godsdienstig pluralisme in een democratische rechtsstaat
Ton Boeschoten & Fred van Iersel

22. De legitimatie van justitiepastoraat als geestelijke verzorging in inrichtingen van Justitie
Ton Boeschoten & Fred van Iersel

Bijlagen:

A. Grondslagdocument. De interpretatie van het besturingsmodel geestelijke verzorging bij Justitie

B. Ambtelijke competenties van de protestantse geestelijk verzorger / justitiepredikant/pastor bij het ministerie van Justitie

C. Ambtelijk competentieprofiel van de rooms-katholieke geestelijk verzorger/justitiepastor bij de Dienst Justitiële Inrichtingen

D. Brief van de hoofddirecteur Dienst Justitiële Inrichtingen over "Geestelijke verzorging religieuze groeperingen"

Personalia