Handelingsgerichte Diagnostiek (HGD) in het onderwijs: Een vernieuwde benadering voor professionele samenwerking

Handelingsgerichte diagnostiek (HGD) blijft ook na 15 jaar een prominente rol spelen binnen het onderwijs. Het model van HGD inspireert onderwijsprofessionals om kritisch te reflecteren op hun diagnostisch werk en draagt bij aan het verbeteren van hun professionele handelen. Zowel leerlingen, leraren als ouders waarderen de actieve betrokkenheid die HGD biedt in het diagnostische proces. Door constructieve samenwerking te stimuleren, zorgt HGD voor een effectief kader.

Doorontwikkeling van HGD: De laatste stand van zaken in het onderwijs

Sinds de publicatie van 'het rode HGD-boek' in 2004 is er veel veranderd. HGD is intensief toegepast in opleidingen en trainingen in het primair en voorgezet (speciaal) onderwijs, wat heeft geleid tot waardevolle ervaringen. Recente wetenschappelijke onderzoeken hebben bovendien belangrijke inzichten opgeleverd over effectieve onderwijsbenaderingen en de ondersteuning van leerlingen, leraren en ouders. Ook de visie op diagnostiek is veranderd en het beleid rond Passend Onderwijs heeft implicaties gehad voor diagnostisch werk. Het is dus hoog tijd voor een doorontwikkeling van HGD, waarbij gebruik is gemaakt van wat werkte en wat niet werkte is aangepast.

HGD als naadloze aansluiting op handelingsgericht werken (HGW)

De vernieuwde versie van HGD sluit naadloos aan op het concept van handelingsgericht werken (HGW) in het onderwijs. De focus ligt nu op de onderwijsbehoeften van leerlingen en de ondersteuningsbehoeften van leraren en ouders. Leerlingen spelen een actieve rol als mede-onderzoeker in het diagnostische proces, terwijl leraren gezamenlijk met hen hun pedagogisch-didactische aanpak analyseren. Ouderbetrokkenheid is uitgebreid uitgewerkt, met de nadruk op onderwijsondersteunend gedrag. Bovendien worden veelvoorkomende valkuilen in diagnostische besluitvorming besproken, inclusief suggesties om deze te vermijden. Praktijkvoorbeelden illustreren rijkelijk de mogelijkheden van HGD in het onderwijs.

Wie zou moeten lezen en gebruiken?

Dit boek is bedoeld voor orthopedagogen en psychologen die werkzaam zijn in het onderwijs en biedt hen antwoord op de vraag of zij conform de recente standaarden van HGD werken. Daarnaast is het ook waardevol voor intern en ambulant begeleiders, gedrags-, reken- en taalspecialisten, zorgcoördinatoren, managers, onderwijskundigen, schoolmaatschappelijk werkers, jeugdartsen en jeugdverpleegkundigen. Noëlle Pameijer, een ervaren schoolpsycholoog, voert HGD uit in reguliere en speciale basisscholen en ondersteunt scholen bij de implementatie van HGW. Tanja van Beukering, pedagoog en onderwijskundige, werkt als adviseur, onderzoeker en trainer bij Van der Wolf & Van Beukering, onderwijsadviseurs. Beiden zijn de ontwikkelaars van HGW en HGD en hebben hun expertise gebruikt om dit boek te creëren.