Een diepere kijk op de arts-patiëntrelatie

Een goede band tussen arts en patiënt heeft aantoonbaar positieve effecten op de gezondheid. Maar wat als deze relatie moeizaam verloopt? Wat als de patiënt, ondanks een goede verstandhouding, het voorschrift niet opvolgt of negatieve gevoelens blijft koesteren, ondanks adviezen, opbeuring of medicatie? In zulke gevallen kan het waardevol zijn om te onderzoeken of er sprake is van zogenaamde overdracht vanuit de patiënt.

Overdracht en de invloed op de arts-patiëntrelatie

Overdracht vindt plaats wanneer de patiënt een vertekend beeld van de hulpverlener heeft, gebaseerd op gevoelens of gevoeligheden uit het verleden die ons onbewust beïnvloeden. Dit kan variëren van een arts die als een bezorgde moeder wordt ervaren, tot complexere situaties waarin alle moederlijke vrouwen als gevaarlijk worden gezien, waardoor de patiënt zich niet langer openstelt. Deze 'overdracht' is altijd onbewust, maar we voelen het wel en handelen ernaar. Wanneer de patiënt handelt vanuit deze overdracht, wordt er onbewust druk uitgeoefend op de arts of hulpverlener om zich naar deze overdracht te gedragen. Naast de gezondheidsvraag speelt er dus ook een onbewuste, belemmerende dynamiek tijdens het consult.

De onbewuste dynamiek in de praktijk

Dit boek, geschreven door psychoanalytici die werkzaam zijn in het veld, biedt aan de hand van herkenbare praktijkvoorbeelden inzicht in hoe deze onbewuste dynamiek werkt. Of het nu gaat om situaties die niet helemaal pluis lijken, niet-objectiveerbare lichamelijke klachten of het omgaan met de dood, zowel overdracht als (tegen)overdracht vanuit de hulpverlener worden uitgebreid behandeld. Daarnaast wordt de stand van zaken rond wetenschappelijk onderzoek naar de effectiviteit van psychoanalytische behandelingen besproken.

Handvatten voor het herkennen en hanteren van de onbewuste dynamiek

In de laatste drie hoofdstukken van dit boek worden praktische handvatten aangereikt om de onbewuste dynamiek in de praktijk te herkennen en te hanteren. Door een dieper inzicht te verkrijgen in de complexe processen die spelen tussen arts en patiënt, kunnen professionals beter omgaan met moeilijke situaties en de gezondheidszorg op een effectievere manier verbeteren. Met bijdragen van vooraanstaande auteurs op dit gebied, waaronder Ad Bolhuis, Quin van Dam, Petra Elders, Cileke Exler, Sylvia Janson, Kees Kooiman, Famke Kwee, Frans Schalkwijk en Marie-José Vertriest, is dit boek een waardevolle bron van kennis voor iedereen die werkzaam is in de gezondheidszorg.