Het Samen-op-Weg-proces: Een Veranderingsreis van Kerken

Het Samen-op-Weg-proces is de naam van de succesvolle inspanningen van de drie Nederlandse kerken - de Nederlandse Hervormde Kerk, de Gereformeerde Kerken in Nederland en de Evangelisch-Lutherse Kerk in Nederland - om tot nauwere samenwerking te komen. Gedurende meer dan veertig jaar werkten zij aan een ambitieuze fusie. Dit proces was niet alleen een uitdaging op organisatorisch gebied, maar omvatte ook complexe veranderingen in de cultuur van deze kerken.

Een Leerzame Historie van Verandering

Organisatieantropoloog Hanna Ploeg heeft dit lange en soms moeizame Samen-op-Weg-proces onderzocht met behulp van de methode van een 'learning history'. In organisaties, inclusief kerken, ondergaan voortdurend veranderingsprocessen, soms gepland maar vaak gebaseerd op 'trial and error'. Helaas worden mislukkingen vaak onthouden, terwijl waardevolle ontdekkingen die tijdens dit proces zijn gedaan vergeten worden.

Ontdekkingen en Inzichten

In de learning history van het Samen-op-Weg-proces wordt het veranderingsproces belicht, evenals de herinneringen van degenen die deze verandering zelf hebben meegemaakt. Deze historie biedt inzicht in waarom het proces zo lang heeft geduurd en welke waardevolle ontdekkingen nog steeds relevant zijn. Het omvat een schat aan tijd, routines, woorden, gedachten, melodieën, overtuigingen en geloof die besloten liggen in de hoofden en harten van de betrokken (kerk)mensen.

Bewoonde Herinneringen en Veranderingsvraagstukken

Hanna Ploeg, geïnspireerd door de theorieën van prof. dr. Aleida Assmann over de rol van herinnering bij verandering, noemt deze historisch gegroeide herinneringsculturen 'bewoonde herinneringen'. Ze benadrukt dat deze niet alleen te verklaren zijn als vraagstukken van geloof, maar ook als vraagstukken van verandering. Als organisatieantropoloog, coach en supervisor heeft Ploeg uitgebreide ervaring in de zorg, het onderwijs en de kerk.