Ontdek de essentie van goed sociaal werk

De afgelopen jaren heeft het sociaal werk veel veranderingen ondergaan. Terwijl sommige sociaal werkers enthousiast zijn over de kansen die het 'nieuwe denken' en 'nieuwe werken' bieden voor goed sociaal werk, maken anderen zich zorgen over de toekomst van het beroep. Wat is de kern van ons vakmanschap en onze beroepsidentiteit? Waar staan we eigenlijk voor als beroepsgroep? Kortom, wat is goed sociaal werk?

Dit onderzoek richt zich op de essentie van goed sociaal werk als professionele praktijk. Hierbij wordt de centrale gedachte van modus-3 kennisontwikkeling, ontwikkeld door Harry Kunneman, als leidraad genomen. Volgens dit concept kunnen professionele praktijkproblemen niet louter gereduceerd worden tot technische vraagstukken. Het vaststellen van het probleem en het vinden van acceptabele oplossingen vereisen ook normatieve keuzes, die gebaseerd zijn op specifieke morele en existentiële noties. Goed sociaal werk vereist dan ook niet alleen technische vaardigheden, maar ook een morele inzet.

Bevorder sociale rechtvaardigheid

De auteur van dit onderzoek roept sociaal werkers op om sociale rechtvaardigheid als de morele inzet van het beroep te omarmen. Hij laat zien hoe zij in hun dagelijkse werk deze waarde kunnen bevorderen door impliciete normativiteit in hun handelen zichtbaar te maken en in het licht van sociale rechtvaardigheid te stellen. Hierbij worden twee theorieën van de Franse filosoof Michel Foucault gebruikt.

Vanuit Foucault's waarheidsmachttheorie wordt duidelijk hoe het gebruik van wetenschappelijke, categoriserende termen sociale problematiek reduceert tot individueel onvermogen van de cliënt. De vraag die rijst, is in hoeverre er sprake is van sociaal onrecht wanneer cliëntenproblematiek op deze manier wordt gereduceerd tot een individueel tekort. Gebaseerd op Foucault's theorie over parrèsia, het vrijmoedig en risicovol spreken van de waarheid, heeft de auteur een socratisch-parrèsiaanse werkwijze ontwikkeld om deze vraag aan de orde te stellen.

De auteur, Fons Klaase, is filosoof en heeft jarenlange ervaring als docent in het HBO-Social Work. Met dit onderzoek biedt hij sociaal werkers een nieuw perspectief op goed sociaal werk, waarin sociale rechtvaardigheid centraal staat.