We waren gewaarschuwd: Een terugblik op 50 jaar grensdenken

In 1972 verscheen het baanbrekende rapport "De grenzen aan de groei" van de Club van Rome, dat een ware schokgolf teweegbracht, met name in Nederland. Prominente politici verkondigden destijds al dat we de economische groei moesten beheersen om de aarde leefbaar te houden. Twintig jaar later, in 1992, erkenden wetenschappers dat we de grenzen al waren gepasseerd. Echter, wereldwijd heerste er optimisme: innovatie en marktwerking zouden onze milieuproblemen wel oplossen. Maar in 2002 begon de twijfel toe te slaan. Is de planeet werkelijk zo slecht af als voorspeld? De onheilsprofetieën van de Club van Rome leken ongegrond, maar ondertussen groeiden de zorgen onder klimaatwetenschappers.

En nu, in 2022, bevinden we ons midden in een klimaatcrisis. Het geloof in 'groene groei' begint te wankelen. Is het tijd voor een comeback van het grensdenken? Kunnen we nog het tij keren? Onze menselijke activiteiten putten de planeet uit en roepen onvoorstelbaar onheil over onszelf af. Deze conclusie, die zo overeenkomt met het laatste klimaatrapport, werd echter al vijftig jaar geleden getrokken door een team wetenschappers.

We waren gewaarschuwd: Een onderzoek naar onze reactie op de profetische oerwaarschuwing

In zijn boek "We waren gewaarschuwd" onderzoekt journalist Jaap Tielbeke wat we (niet) hebben gedaan met deze profetische oerwaarschuwing en wat we nog kunnen doen om het onheil af te wenden. Als journalist bij De Groene Amsterdammer en schrijver van het boek "Een beter milieu begint niet bij jezelf" heeft Tielbeke zich de afgelopen zeven jaar verdiept in de ecologische crisis. Tijdens zijn onderzoek kwam hij telkens weer uit bij het "Grenzen aan de groei"-rapport uit 1972, dat nog steeds geldt als een cruciaal referentiepunt in het milieudebat.

Met de naderende vijftigste verjaardag van deze oerwaarschuwing besloot Tielbeke zich vast te bijten in het vraagstuk dat door de Club van Rome op de agenda is gezet en sindsdien alleen maar in urgentie is toegenomen. "We waren gewaarschuwd" biedt een gedegen analyse van onze reactie op deze waarschuwing en biedt tevens handvatten om het onheil nog te keren.